Een paar weken geleden werd ik benaderd door een oud-klasgenoot van de basisschool: er is een reünie ophanden. Leuk! Inmiddels is er een Facebookgroep en worden enthousiast foto’s uitgewisseld en herinneringen opgehaald. Tijd om mijn eigen herinneringen aan die Valkenswaardse tijd, als scholier aan de Sint Jan school eens op een rijtje te zetten.

Eerste schooldag

Na twee jaar kleuterschool (‘De Wip’) arriveerde ik als zesjarige in de eerste klas op de Sint Jan school. Van mijn eerste schooldag in 1974 herinner ik me nog één ding: ik zat op de eerste rij, en mijn moeder zei: ‘Nou zit je naast Roland’. Het was in de klas van juffrouw Van den Hout, in één van de twee eerste klassen die gehuisvest waren in een houten noodbouw, achter de school. Die lokalen bestaan inmiddels al lang niet meer.

Gebouw

Het schoolgebouw aan de Ruys de Beerenbrouckstraat is er nog wel: maar het is sinds 2003 geen school meer, maar een kinderdagverblijf. Op de website van de Valkenswaardse heemkundevereniging Weerderheem lees ik dat de school, in de wijk Kerkakkers in 1951 is gebouwd. ‘Een bijzonder gebouw ontworpen door de bekende Eindhovense architecten Ir. Geenen en Ir. Oskam.’ Het is inderdaad een markant gebouw: aan drie zijden rond een vierkante speelplaats in baksteen gebouwd, met een kenmerkend torentje erop.

Foto: casaspider.com

25 jarig jubileum

De school startte echter eigenlijk al in 1950, want de tweede heldere herinnering die ik heb aan mijn eerste schooljaar is de viering van het 25-jarig jubileum, op Sint Jansdag 1975. Voor de jubileumviering op Sint Jansdag hadden we van tevoren een vlaggetje ingekleurd (zie hierboven) waar we mee zwaaiden en we lieten ballonnen op (‘ballonnen los!’ hoor ik meester Van Gerven nog roepen).

Sint Jansdag (24 juni) werd overigens elk jaar gevierd, met sport en spel. Als afsluiting was er een culturele middag waar vooral (in 1977) een interpretatie door zesdeklassers van ‘Oerend hard’ een onuitwisbare indruk maakte, met als requisitiet een middels kartonnen dozen tot motor vermomde fiets, die met veel drama omviel bij het ‘langzame stukje’. U weet wel.

Ook vierden we altijd de verjaardag van de meester of juf: dan deed je de hele dag niets, behalve leuke dingen in een kring in de klas.

Meester Van Gerven

De naam is gevallen: meester Van Gerven, hoofd der school. Jan van Gerven eigenlijk, ‘rooie Jan’, of ‘J.C. van Gerven’, zoals op het omslag van de door hem ontwikkelde revolutionaire rekenmethode stond te lezen.

Over die rekenmethode: inmiddels heb ik zelf kinderen. Mede-ouders hoorde ik vaak klagen over de ‘moderne’ methode van staartdelingen die ’tegenwoordig’ wordt aangeleerd, in een notatie met puntjes ’19 : 3 = …’  in plaats van het traditionele ‘3 /19\ = …’. Welnu, ik kan u vertellen: die notatie met puntjes leerden wij al in de jaren  ’70, en meester Van Gerven heeft het uitgevonden.

Ik had zelf geen les van meester Van Gerven. Wel kende ik hem ook vanuit de zondagse mis, waar hij in de kerk met zwierige armgebaren de volkszang dirigeerde.

Pastoor Van Rooij

Dat was de gelijknamige Sint-Janskerk, op een steenworp afstand, waar de sympathieke pastoor Van Rooij de scepter zwaaide. Ik was er ook misdienaar. Die kerk was begin jaren ’60 gebouwd, een gebeurtenis die mijn opa aanhaalt op de geluidsopname die van hem bewaard is gebleven. Pastoor van Rooij kwam ons ook één keer per week godsdienstles geven. Daarin bereidde hij ons ook voor op de Eerste Communie, iets waaraan toentertijd nog gewoon vrijwel de hele klas standaard meedeed. Ik herinner me dat hij -dat moet in 1978 geweest zijn- aan kwam lopen tijdens het speelkwartier en ons vertelde dat de paus was overleden: ‘Alweer?’, riepen wij. Het was Johannes Paulus I, die zijn uitverkiezing maar enkele weken overleefde. De Sint Janskerk (van dezelfde architect als de school) is inmiddels afgebroken.

Spreekbeurten

Elke dag liep ik samen met mijn vriend Charles, die twee huizen verderop in de Minister Aalbersestraat woonde, naar school. Hij had een groot talent voor techniek en hield eens een voor ons onnavolgbare spreekbeurt over de werking van de verbrandingsmotor. Spreekbeurten: ik heb ze gehouden over molens, roofvogels, sigarenbandjes. En ongetwijfeld nog meer. Voor mijn spreekbeurt over roofvogels mocht ik op de zolder van de school op zoek naar enkele opgezette exemplaren, die daar kennelijk lagen opgeslagen.

Ook memorabel was dat mijn klasgenootje Rona de jongere zus was van de zangeres die onder de artiestennaam Sandy een grote hit had met ‘Ik ben verliefd op John Travolta‘ en ‘Tot ziens mijn kleine teddybeer’. Ik weet nog dat Rona het plaatje in de klas mocht laten horen.

Knikkeren

Ik herinner me dat er op school bijzonder veel geknikkerd werd. Je nam ze mee naar school in een washandje dat met een veter was dichtgeknoopt. Er bestaan heel veel varianten van het knikkerspel, maar wij deden het zo: in de groeven tussen de stoeptegels van de speelplaats zette je een hoopje van 4 knikkers waar je achter ging zitten. Andere spelers probeerden van een afstand het hoopje te raken met een knikker. Als dat lukte wonnen zij de knikkers. Bij een hoopje van 4 speelde je dus quitte als dat in maximaal 4 keer lukte. Je kon ook een grote knikker zetten, die waren 10 knikkers waard. En je had ‘Chinese’, die waren ondoorzichtig en, dacht ik, 5 knikkers waard. Schoolverlaters ‘strooiden’ hun knikkers op hun laatste schooldag, omdat ze die niet meer nodig hadden.

Verder speelden we overlopertje, voetje van de vloer en tikkertje, en er werd ook gezongen (‘Napoléon avec Marie-Louise, ha-ha-ha-ha-ha-ha’), waarbij we (eigenlijk vooral de meisjes) in rondjes in de maat over het schoolplein liepen of huppelden. Als het tijd was om naar binnen te gaan ging de zoemer, en dan moesten we per klas 2 aan 2 in rijen gaan staan en zo gingen we ordelijk naar binnen. Toen de zoemer eens stuk was, luidde meester Jonkers met een ouderwetse bel, wat we erg grappig vonden.

Meesters en juffen

In de eerste klas zat ik bij de al eerder genoemde juffrouw Van den Hout. Een lieve, al iets oudere juf, waar we leerden schrijven met de methode ‘Een eigen hand’. En lezen: boom – roos – vis – vuur – mus – pim – kees – miep – bel – boek – raam – de school. En tellen tot 100.

In de tweede klas had ik meester Adriaans, met wie mijn vader op zeker moment een pittig oudergesprek schijnt te hebben gevoerd omdat hij vond dat de meester mijn capaciteiten onderschatte. Daar merkte ik in de klas echter niets van.

In de derde klas, meester Mies van Gogh, de enige van wie we allemaal ook de voornaam kenden, en waar we dol op waren. In de vierde had ik meester Schijven, die wij vanwege zijn rode hoofd en gezette postuur Biggetje noemden. De vijfde klas had ik meester Hoeks en in de zesde meester Thijssen.

Er was daarnaast ook nog allerlei ondersteunend personeel. Ik heb me later vaak afgevraagd hoe het mogelijk was dat we, in de crisisjaren ’70, deze ongekende luxe hadden:

• er was een aparte handwerkjuf, juffrouw Marja
• we gingen met de bus elke week naar schoolzwemmen
• er was een aparte muziekjuf
• we hadden een aparte gymleraar, meester Mulder (die ik overigens erg streng en ongeduldig vond). In sport was ik trouwens niet goed.

Het zou interessant zijn om uit te zoeken hoe deze zaken toen allemaal doodnormaal betaald konden worden, en waar de vermoedelijk veel hogere onderwijsbudgetten van tegenwoordig dan aan besteed worden.

Schoolverlaterskamp

Het schoolverlaterskamp in Griendtsveen was onvergetelijk. Al was het maar vanwege het feit dat ik uit een stapelbed viel, waardoor ik mijn middenhandsbeentje brak. Maar het was leuk. Hele dagen in het bos waar we allerlei spelen deden, die ik me niet meer precies herinner. We waren in ieder geval verdeeld in landenteams. En er was een situatie met jongens in de meidenslaapkamers, die grotendeels aan mij voorbijging maar voor de nodige consternatie zorgde.

Zes jaar Sint Jan school eindigde ten slotte met een slotavond, waar alleen de meisjes dapper genoeg waren om op te treden. Die avond maakte mijn moeder nog foto’s van de laatste keer dat ik in de klas was.

Het volgende schooljaar ging ik naar de brugklas op het Hertog Jan College, maar in datzelfde jaar verhuisden wij naar Nistelrode. Zo staat de Sint Jan school symbool voor mijn Valkenswaardse jeugd, een mooie tijd met fijne herinneringen.

Ga naar: Voetbalgenealogie

Waardeer dit artikel!

Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan! Zo help je deze website in stand houden. Steun fasol.nl met een donatie op NL87ASNB8821079104 t.n.v. Antiquariaat Fasol, onder vermelding van ‘Donatie fasol.nl’.