Vergissen is menselijk. Hoe waar die uitspraak is, én hoe onaanvaardbaar als het om verkiezingen gaat, ondervond ik bij de Provinciale verkiezingen deze keer aan den lijve: 26 voorkeurstemmen op mij werden niet in de officiële uitslag opgenomen.

Jarenlang heb ik als stembureaulid het proces van een verkiezingsdag mogen ervaren, zowel met de computer als het potlood.

Zoals bekend stemt Nederland sinds 2007 weer met het rode potlood. Toen werd de stemcomputer verboden, omdat de machines niet genoeg beveiligd zouden zijn.

Nachtwerk

De tijd van de stemcomputer was bijzonder prettig. Aan het eind van de verkiezingsdag had je in enkele minuten tijd een foutloze uitslag, uitgesplitst per kandidaat op papier staan.

Sinds de invoering van het potlood kost het tellen vele uren. Ook op 18 maart was ik voorzitter van een stembureau: ik was om half twee ’s nachts thuis. Dat was nog snel, vertelde mij een gemeenteambtenaar. Op een ander stembureau waren ze tot half 3 aan het tellen geweest. Er waren dan ook twee tellingen tegelijk, voor de provincie en het waterschap. Omdat ik zelf kandidaat was bij de provinciale verkiezingen, sloot ik mij aan bij de telploeg van het waterschap.

Voorkeurstemmen

Uiteraard was ik reuze benieuwd naar de uitslag: het is leuk om te zien hoeveel voorkeurstemmen je hebt, en in welke stembureau’s. De gemeente Gouda stuurde mij de uitgesplitste uitslag per kandidaat per stembureau.

Ik heb de cijfers voor het CDA hier online gezet. Er valt iets op.

Als hoogst geplaatste kandidaat uit Gouda haalde ik, zoals te verwachten, in ieder stembureau wel een aantal voorkeursstemmen.

Met twee uitzonderingen. In twee stembureaus haalde ik er géén, maar mijn zeer gewaardeerde partijgenoot Frank Buijs, die een plaats hoger op de lijst staat, gaat hier met de voorkeursstemmen aan de haal. Frank haalt in de andere stembureaus echter geen stemmen.

In de omgeving van één van beide stembureaus had ik actief campagne gevoerd. Ik ken mensen die daar wonen. Zij hadden op mij gestemd.

Intuïtief wist ik wat hier aan de hand is.

Tellijsten

Ik kaartte mijn bevinding uiteraard aan bij de gemeente. Die kwam met een geheel juiste reactie.

De gemeente laat weten dat correctie niet meer mogelijk is: op 23 maart heeft het Centraal stembureau van de provincie in een openbare zitting de officiële uitslag van de verkiezingen vastgesteld.

Zo is het inderdaad, er is niets meer aan te doen. De Kieswet is daar duidelijk over.

Wel heeft de gemeente gekeken hoe het precies zit: vast is komen te staan dat het mis ging bij het invullen van de tellijsten (dit is een soort klad tellijst die gebruikt wordt voor het invullen van het proces verbaal). Controle aan de hand van stembiljetten gaat niet zomaar: die bevinden zich in verzegelde enveloppen. Het is voor de gemeente een aandachtspunt voor de volgende verkiezing, zo krijg ik te horen.

Dus: het handmatig overnemen op de tellijsten heeft ertoe geleid dat men per ongeluk op de verkeerde regel heeft genoteerd.

Zo zijn 26 voorkeursstemmen bij een andere (weliswaar uitstekende) kandidaat terechtgekomen. En ook bij de goede partij. Maar de uitslag is geen weerspiegeling van de wens van de kiezer.

En dat is onaanvaardbaar.

Wat nu?

Kletskoek

De tellers in kwestie zijn ongetwijfeld te goeder trouw. Maar: het was laat, het was een lange dag, er is tijdsdruk… zo maak je fouten.

Een fout als deze wordt bij elke verkiezing ongetwijfeld tientallen keren in Nederland gemaakt.

Tja, wat was er ook weer mis met de stemcomputer?

O ja, de club ‘Wij Vertrouwen Stemcomputers Niet’ toonde aan dat ‘elektronisch stemmen berust op vertrouwen in een handvol mensen dat het stemproces controleert’.

Door een fout of door een bewuste actie zou met een druk op de knop de uitslag kunnen worden gewijzigd.

‘Dit in tegenstelling tot stemmen met papier, waarbij het proces van het tellen van de stemmen transparant is. Het wordt overzien door veel mensen en hertellingen zijn mogelijk’.

Dat laatste nu, is kletskoek.

Handmatig tellen is foutgevoelig, en die fouten komen pas aan het licht als het te laat is.

En wat betreft fraudegevoeligheid: ook bij een papieren stemming kunnen stembureauleden (in theorie, dit komt hopelijk niet voor) het met elkaar op een akkoordje gooien, de enveloppen verzegelen en de uitslag vervalsen. Er kraait geen haan naar. Hoezo transparant?

Kom op, minister Plasterk. Het is 2015.

Voer de stemcomputer weer in. Regel een ISO-certificering om te waarborgen dat ze goed geprogrammeerd zijn, en zorg zo voor betrouwbare verkiezingsuitslagen.

Ga naar: Provincie wordt vergeten tijdens uitslagenavond

Waardeer dit artikel!

Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan! Zo help je deze website in stand houden. Steun fasol.nl met een donatie op NL87ASNB8821079104 t.n.v. Antiquariaat Fasol, onder vermelding van ‘Donatie fasol.nl’.