Enkele jaren geleden ontdekte ik, dankzij Google, dat een 17e-eeuwse naamgenoot architect was in de stad Graz, en daar bouwkundige sporen had nagelaten in de vorm van een slot. Schloss St. Martin werd in 1638 gebouwd (eigenlijk herbouwd) door bouwmeester Peter Fasoll. Op vakantie in Steiermark had ik de kans er een bezoek te brengen en de verrichtingen van de bouwmeester Fasoll aan een grondig onderzoek te onderwerpen.
Graz, de hoofdstad van Steiermark, lag op bijna 2 uur rijden van ons verblijf. Na een somtijds regenachtige rit arriveerden we voor de poort van het slot, dat aan de rand, ten zuidwesten van de eigenlijke stad Graz ligt.
Schloss St. Martin
Boven de poort was het jaartal 1638 aangebracht, een eerste aanwijzing dat mijn informatie over het gebouw correct moest zijn.
Er bleek een congrescentrum gevestigd te zijn waarin je zalen kunt afhuren. Ik meldde mij bij de receptie, stelde me voor als Peter Fasol en kreeg onmiddellijk toestemming om het gebouw te bekijken.
De binnenplaats was een fraaie en aangename plek, met aan een kant galerijen op de begane grond en de eerste verdieping. Op de binnenplaats was een terras ingericht en aan de muur was opnieuw het jaartal 1638 aangebracht.
Door een openstaande deur naar binnen, de trap op, zagen we op de galerij van de eerste verdieping een verzameling historische afbeeldingen van het slot, de oudste uit 1651. Die stamt dus van vlak na de bouw. Het interieur was strak en modern ingericht, zoals je dat van een congrescentrum verwacht.
Schlosskirche
Nadat we een tijdje hadden rondgelopen en het nodige gefotografeerd, liepen we weer naar buiten, richting de tegenover gelegen kerk. Over de kerk wist ik nog niets, maar binnen lag een boekje te koop waarin de geschiedenis wordt beschreven. Ook de Schlosskirche St. Martin is in de 17e eeuw herbouwd: volgens het bouwopschrift werd dit in 1642, ‘vermoedelijk door de Grazer Hofbaumeiser Peter Fasoll (Vasol)’, die dus in 1638 al het slot onder handen had genomen, uitgevoerd.
De facade heeft een opmerkelijk in steen gehouwen portaal, dat waarschijnlijk is vervaardigd door steenhouwer Hans Fasoll, de broer van Peter.
Na dit bezoek gingen we door de buitenwijken van Graz richting het oude centrum om hier de dag door te brengen. ‘s-Middags ging ik op zoek naar een antiquariaat (sowieso vaste prik als ik een stad bezoek), met de hoop daar nog iets meer te weten te kunnen komen over de Grazer Fasollen.
Geschiedenis
Ik belandde bij het mooie Antiquariat Wildner aan de Stempfergasse, waar de eigenaresse mij hielp om iets te vinden over slot St. Martin en bouwmeester Fasoll. In het tweedelige ‘Geschichte der Stadt Graz’ door Fritz Popelka vinden we Peter Fasol éénmaal vermeld (deel II, pag 76-77): hij krijgt in 1642 vrijstelling van belasting omdat de stad de aanwezigheid van een bouwmeester goed kon gebruiken ingeval van branden.
Een boek over de bouwgeschiedenis van het slot bleek niet voorhanden. Wél kocht ik twee prachtige gravures waarop het slot te zien is, die nog in huis een plekje moeten krijgen.
Als ‘extra’ bij deze toch wel wat kostbare uitgave kreeg ik het deel over Graz mee van ‘Die Kunstdenkmaler Österreichs’, waarin de nodige leden van de familie Fasoll staan vermeld.
Genealogie
Voor de goede orde, een familierelatie met de Fasollen uit Graz heb ik waarschijnlijk niet.
I – Onbekende stamvader Vasalio in Italië
IIa – Pietro Vasalio. Vestigt zich in 1581 in Graz. Behoorde tot de ‘Comasken’, bouwmeesters en metselaars uit de omgeving van Como (Riva di Garda); die sinds keizer Ferdinand I en daarna naar Graz werden gehaald. (De literatuur vermeldt steevast dat het hier zou gaan om Riva di Garda; het zou echter de moeite waard zijn hier nader onderzoek naar te doen. Immers, in Riva di Garda is de familienaam Fasol onbekend, dit in tegenstelling tot het dorp Rivai, in de Dolomieten, dat met recht een stamplaats van de Italiaanse Fasollen genoemd mag worden!)
3 kinderen:
1. Peter Fasoll (Vasol, Fasoll), geb. te Graz, architect (1639; 1657).
2. Joannes (Hans) (Johann) Fasoll (Fasol, Vasol), geb. te Graz, steenhouwer/beeldhouwer in Graz. Studeerde aan de universiteit van Graz (vermeld in 1652, 1656, 1657), daar vermeld als syntaxista, Italus, Mediolanensis.
3. Catharina Fasoll, ovl. te Graz, graf in de St. Andräkirche in 1640.
IIb – Anton Vasalio, ovl. Graz 2 januari 1614. tr. te Judenburg in 1598. Vestingsbouwmeester en stukadeur. Verbleef vanaf 1581 in Graz, van 1597-1607 in Judenburg vermeld.
Zoon:
1. Peter Fasol, goudsmid, ovl. te Judenburg in 1626.
Literatuur
- Fritz Popelka: Geschichte der Stadt Graz. Verlag Styria, Graz/Wien/Köln, 1960.
- Horst Schweigert: Schlosskirche St. Martin in Graz. Christliche Kunststätten Österreichs, Nr. 551, Verlag St. Peter, Salzburg, 2013.
- Horst Schweigert: Die Kunstdenkmäler Österreichs; Dehio-Handbuch / Graz. Verlag Anton Schroll, Wien, 1979.
- Bildungshaus Schloss St. Martin: Infomappe 2021 [brochure].
Ga naar: Familiegeschiedenis Fasol
Waardeer dit artikel!
Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan! Zo help je deze website in stand houden. Steun fasol.nl met een donatie op NL87ASNB8821079104 t.n.v. Antiquariaat Fasol, onder vermelding van ‘Donatie fasol.nl’.