De droevigste blunderbundel van Nederland
De gemeente Veldhoven keerde in 1995 aan ieder huishouden 100 gulden netto uit. Waarom? De gemeente had een meevaller van 3,7 miljoen. Het is gebruikelijk dat gemeenten hun meevallers naar de reservepot overboeken. Maar de gemeente koos daar deze keer niet voor. De reserves bedroegen al 40 miljoen, meer dan genoeg. “Wij willen bedrijfsmatig handelen en dat is ons uitstekend gelukt. Je zou kunnen zeggen dat we winst hebben behaald. Daarom vind ik dat alle burgers van Veldhoven van ons succes mogen meeprofiteren. Noem het maar een soort winstuitkering”, aldus de wethouder in de krant.
Dat een gemeente zo goed draait, dat de burgers daar direct van meeprofiteren zoals in Veldhoven komt in Nederland vrijwel nooit voor. Integendeel, in dit zwartboek wordt aangetoond dat het over het algemeen droevig gesteld is met de doelmatigheid van de overheid. Onze Duitse zusterorganisatie becijferde naar aanleiding van hun zwartboek over overheidsverspilling van 1995, dat in Duitsland jaarlijks maar liefst zestig miljard Mark over de balk wordt gesmeten. Dat is niet minder dan 5% van alle overheidsuitgaven. We hebben geen enkele reden om aan te nemen dat Nederland het veel beter zal doen dan het al zo ‘gründliche’ Duitsland. In ons land zou deze 5% ongeveer 10 miljard gulden vertegenwoordigen; bijna de helft van het financieringstekort. Bij een eerste inventarisatie in december 1995 kwamen vrijwel moeiteloos 38 Nederlandse gevallen van verspilling aan het licht, reden om te vermoeden dat het hier het topje van de ijsberg betreft. Het persbericht dat de NVB naar aanleiding hiervan op 11 december 1995 naar buiten bracht, leidde in 1996 dan ook al snel tot kamervragen. Het geven van een volledig overzicht van alle verspilling is uiteraard onmogelijk. Veel affaires komen nooit aan de oppervlakte. In dit Zwartboek vindt u een bloemlezing uit de verspillingsgevallen die ons in het afgelopen jaar bereikten.
Wat verstaan wij onder verspilling? In een doelmatigheidscontrole moeten de volgende vragen aan de orde komen:
– Is er effectief gehandeld? Is de doelstelling bereikt; In hoeverre is dat te danken aan de ingezette middelen?
– Is er efficiënt gehandeld? Zijn de middelen om het doel te bereiken economisch gebruikt?
Wanneer het schort aan één van deze criteria, spreken wij van een vorm van verspilling. Dit zwartboek laat middels een groot aantal voorbeelden zien, dat verspilling van belastinggeld veelvuldig plaatsvindt en dus een serieus probleem is.
Wanneer verspilling wordt aangekaart, zijn de reacties van de overheid vaak frustrerend. Zij putten uit in het aanwijzen van allerlei oorzaken en verklaringen om de gebeurtenissen goed te praten. Of men zegt: “Nee, de schade was niet 2 miljoen, maar slechts 1,5 miljoen”, alsof het probleem daarmee ontkend is. “Het zijn maar incidenten”, ook een veelgehoord excuus. Maar liever dan het diepe gat waarin ons belastinggeld verdwijnt met de mantel der liefde te bedekken, zou men maatregelen moeten nemen om het gat te dichten. Praatjes vullen geen begrotingsgaatjes.
Dit stuk verscheen als inleiding op het eerste Zwartboek Overheidsverspilling van de Nederlandse Vereniging van Belastingbetalers
Lees ook: voorwoord van Pim Fortuyn
Waardeer dit artikel!
Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan! Zo help je deze website in stand houden. Steun fasol.nl met een donatie op NL87 ASNB 8821 079 104 t.n.v. Antiquariaat Fasol, onder vermelding van ‘Donatie fasol.nl’.