Bedrijven zetten Nederland op de kaart als ‘Sustainable Valley’

Nederland op de kaart zetten als ‘Sustainable Valley’ in de wereld. Dat is het doel van de Dutch Sustainable Growth Coalition (DSGC), een samenwerkingsverband van acht Nederlandse multinationals die zich inzetten voor duurzame groei. Voormalig premier Jan Peter Balkenende, voorzitter van de DSGC en tegenwoordig partner bij Ernst & Young, was gastspreker bij de Business@Breakfast-bijeenkomst op 31 oktober. BZblad sprak met hem.

–      Hoe bent u met dit onderwerp in aanraking gekomen?

‘Ik ben al sinds de jaren ’80-’90 bezig geweest met nadenken over de kwaliteit van de samenleving, maar ook met de vraag: hoe kijk je aan tegen de inrichting van de maatschappij? Mij hield altijd bezig: wat is nu precies de rol van de overheid, de rol van bedrijven, de rol van maatschappelijke organisaties, en de rol van mensen zelf? Vanuit de politiek koos ik altijd voor het begrip ‘verantwoordelijke samenleving’. Waarom? Omdat ik nooit geloofde dat het publieke domein alleen door de overheid zou moeten worden beheerst of dat bedrijven alleen gericht zijn op financieel gewin. Het gaat om de vraag hoe kunnen mensen, organisaties, bedrijven bijdragen aan een betere maatschappij? Toen ik aan de slag ging bij Ernst & Young koos ik bewust om me bezig te houden met corporate responsibility en publiek-private samenwerking. Met Paul Polman (ceo van Unilever, red), die ik nog kende uit de tijd dat ik premier was, sprak ik over hoe belangrijk het is dat ondernemingen ook verantwoordelijkheid kiezen voor sociale vraagstukken. Vooral ook gedreven door het feit dat dat loont! Duurzaam en verantwoord ondernemen is een aanjager geworden van innovatie en publiek-private samenwerking. Ook zijn bedrijven beter in staat om stakeholders aan zich te binden; om bijvoorbeeld klanten, leveranciers en talentvolle medewerkers te behouden. Bedrijven staan steeds meert in dialoog met aandeelhouders over de balans tussen winst en waardecreatie en het belang van een lange termijnoriëntatie. Toen was voor Paul en mij de vraag hoe je die gedachte door samenwerking op een hoger plan kunt brengen. We hebben het besproken met Feike Sybesma van DSM en  met Pieter Jongstra (ceo van Ernst&Young, red.), en daarna zijn we de zaak gaan verbreden naar acht ondernemingen.’

–      Was het moeilijk om de andere bedrijven erbij te betrekken?

‘Deze acht ondernemingen hebben heel snel gezegd: we doen mee. Het gaat ons om het bedrijfsmodel. Die acht bedrijven waren al met duurzaamheid bezig en liepen vaak op kop in hun eigen sector. Het zijn allemaal ondernemingen die al langer bezig zijn met het integreren van duurzaamheid in hun bedrijfsmodel. Het ging eigenlijk behoorlijk snel, we konden gemakkelijk samen optrekken.’

–      Hoe komt het dat de discussie over duurzame groei nu zo op gang komt?

‘Los van de externe druk merk je dat er van binnenuit iets speelt. En dat is de diepgewortelde overtuiging van een aantal ceo’s dat ze beseffen dat ze een eigen verantwoordelijkheid hebben. Het komt van binnenuit. Mensen als Sybesma en Polman die zijn in Afrika geweest, hebben armoede met eigen ogen gezien. Die weten gewoon dat er iets anders wordt verlangd van bedrijven. Die weten ook wel, dat ze de markt moeten bedienen, dat dat ze omzet moeten realiseren. Maar ze verbinden het zaken doen op een geïntegreerde manier met het kiezen voor duurzaamheid.’

–       Hoe zou het komen dat de ceo’s van nu dat voelen, en die van 20 jaar geleden nog veel minder scherp?

‘De discussie over maatschappelijk verantwoord ondernemen (mvo) bestaat al decennia lang. Wat je in die tijd zag, was dat sommigen er al gewoon voor kozen. Ray Anderson van Interface bijvoorbeeld, die heeft een keer gezegd: ik maak wel winst maar hoe maak ik eigenlijk winst? Maar in heel veel gevallen was het vaak iets voor een afdeling mvo of bepaalde mensen die zich ermee bezighielden. Maar het was nog niet geïntegreerd in de echte bedrijfsfilosofie. En dat begint in Nederland een beetje in 2005, wordt het uit de sfeer gehaald van een afdeling of een document, maar wordt gekeken: wat betekent dit voor onze strategie? Waarop willen we ons laten afrekenen? Op het moment dat de top van de organisatie zich bekent tot duurzaamheid, en je neemt de hele organisatie mee, dan wordt het menens. Het is de beleidsfilosofie zelf geworden. Akzo nobel, Philips, Unilever, France KLM zijn in hun sector de leiders geworden; ze lopen gewoon voorop. Ik vind dat hartstikke mooi! Ze zijn succesvol op een duurzame manier.’

–       U heeft begin oktober in het Financieele Dagblad een stuk gepubliceerd waarin staat wat u van de regering verwacht om dit soort zaken te ondersteunen. Bent u tevreden met het regeerakkoord?

‘Laat ik dit zeggen: we hebben met het vorige kabinet goede contacten gehad, ik hoop op dezelfde manier met de nieuwe regering om te kunnen gaan. In het regeerakkoord is duurzame groei één van de drie pijlers geworden. Vanuit de DSGC zijn de mogelijkheden zijn legio: bewust kiezen voor duurzame groei, maar ook heel praktisch: het agenderen van duurzaamheid bij handelsmissies? Wat is de uitstraling van Nederland? Omgekeerd, hoe werken bedrijven samen met de Nederlandse overheid en maatschappelijke organisaties. Wat is onze gemeenschappelijke verantwoordelijkheid? Ik hoop dat we elkaar daarin weten te vinden.’

–      Hoe kan Buitenlandse Zaken en hoe kunnen de medewerkers bijdragen aan die bevordering van duurzame groei?

‘Ik heb veel waardering voor de mensen van Buitenlandse Zaken, op de ambassades en de consulaten. Nederland mag trots zijn op het postennetwerk, op de mensen die daar het werk doen! Als er goed wordt samengewerkt met de posten is er enorme meerwaarde, synergie. Het gaat om deuren openen, mensen bij elkaar brengen. Wij denken in termen van nieuwe samenwerkingsvormen. Als je er zo tegenaan kijkt, zijn BZ en het postennetwerk onze natuurlijke partner. Ik heb grote waardering daarvoor. We kunnen elkaar versterken door elkaar op te zoeken en te ondersteunen. Dat was de intentie van de gesprekken van vanochtend. Zo moet het: de BV Nederland op de kaart zetten. Nederland als sustainable valley, dat moeten we uitstralen met elkaar.’

De Dutch Sustainable Growth Coalition wordt gefaciliteerd door Ernst & Young en door VNO-NCW. Meer informatie op www.vno-ncw.nl.

Dit artikel verscheen in BZblad nr. 6, november 2012.

Ga naar: Pim Fortuyn: extase in de polder

Waardeer dit artikel!

Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan! Zo help je deze website in stand houden. Steun fasol.nl met een donatie op NL87ASNB8821079104 t.n.v. Antiquariaat Fasol, onder vermelding van ‘Donatie fasol.nl’.