Op woensdag 11 december 1996 komt om 18.30 uur de Commissie Naamgeving voor een afsluitende bespreking bijeen in de Raadszaal van het gemeentehuis van Horst. De drie gemeenteraden van Broekhuizen, Grubbenvorst en Horst hebben uit hun midden raadsleden aangewezen om de Commissie te bemensen. Ikzelf word als burgemeester van Horst aangewezen als hun voorzitter.

Niets is er groener dan de Maas.
Wie uitvaart, hij vergeet het niet.
Wie thuisvaart, heeft het niet vergeten:
een groener gras bestaat er niet.

Uit: De groene Maas (1950)
J.W.F. Werumeus – Buning (1891-1958)

**

What’s in a name?
That which we call a rose,
by any other name would smell as sweet!

Neet oet Lottum.
Wel uit: Romeo and Juliet 2,2
William Shakespeare

**

En eindelijk aan het einde der zoektocht
proeven we de naam op de tong.

Horst sur la Meuse?
Horst aan de Maas!

De Commissie Naamgeving

Naamgeving

Na het zomerreces 1996 boog de Commissie zich over de eerste suggesties. Het fusievoorstel aan het Provinciebestuur, alsook de ontwerpwet dient aan te geven welke naam de nieuwe gemeente zal dragen. Belangwekkend genoeg om de inwoners hierbij te betrekken.

Vier suggesties

Al vier voorstellen liggen ter tafel. Het zijn de namen Maashorst, Horst, Zonhorst en Molenhorst. De naam Maashorst fungeert al als “werknaam” van de nieuwe gemeente. Punt van overweging blijft, dat de gefuseerde Rabobank deze naam inmiddels heeft gedeponeerd. De naam Horst bouwt voort op de naamsbekendheid van het aloude centrum voor agribusiness. Zonhorst bespeelt dezelfde gedachte. Molenhorst tenslotte refereert aan de stroomgebieden van beken die bij ons de naam “Molen” voeren. In onder andere de Echo van 11 september 1996 wordt een oproep geplaatst genoemde namen te beoordelen en nog andere naamsuggesties aan te dragen. Als sluitingstijd wordt 1 oktober genoemd. Er volgt een ruime respons. Mogelijke en onmogelijk namen. Grubbenhorst bijvoorbeeld.

Algemene Beschouwingen

Maandag 4 november wordt in de Raad van Horst de begroting 1997 beoordeeld. De fractievoorzitter CDA pleit namens zijn fractie voor behoud van de naam Horst. Buiten de orde, meent Theo Douven (VVD). Hij verwijst naar de afspraak binnen de Commissie Naamgeving om over deze kwestie radiostilte in acht te nemen. Desgevraagd door de krant geven Dings (Grubbenvorst) en Keltjens (Broekhuizen) dan ook niet thuis.

De beslissing

De Commissie Naamgeving komt ten finale bijeen op woensdag 11 december. Alle suggesties passeren de revue. Onderschreven wordt de wenselijkheid tot behoud van de herkenbaarheid van Horst als representant van onze agrarische economie. Anderzijds ook dat de Maasgemeenten hun identiteit kunnen terugvinden. Iemand schakelt snel en spreekt de naam “Horst aan de Maas” proevender wijze uit. We worden het snel eens. Ik stel een korte schorsing voor en verifieer het politieke draagvlak bij de in het gebouw aanwezige loco-burgemeester. De naam wordt beklonken.

Nieuwjaarsontmoeting

In de media, in spreekbeurten en op andere wijzen wordt de nieuwe naam gewogen en herwogen. Een politiek onderwerp waarvan iedereen wel verstand heeft. Tijdens de Nieuwjaarsontmoeting in het Gasthoês zet toneelmeester Thijs Houwen het nieuwe Horst op de Bühne. Zacht deinen de aanwezigen mee op de zachte stroom van Moeder Maas. We proeven bevlogen het bouquet van Horst sur la Meuse uit een goed nieuw jaar! Een vindingrijke inwoner in het centrum van Horst bevestigt een bord aan zijn voorgevel met de naam “Maaszicht”. Geweldig toch? Zondag 9 februari trekt de grote carnavalsoptocht door de straten. Wagens en groepen preluderen op de nieuwe werkelijkheid. Tilly’s Loveboat in Horst aan de Maas (CV D’n Diek)

Het debat gesloten

Het wordt donderdag 20 februari. De drie raden komen bijeen in het Brouwershuis van Broekhuizen. Velen releveerden de schone beknoptheid van de naam Maashorst. Het CDA houdt de nieuwe naam nog in beraad. De anderen zijn content. Met een geruststellend woord van de voorzitter (de dorpen blijven allen hun eigen naam behouden) wordt het debat afgesloten.

Herinnering aan oorzaken:

• In de historische vergadering van 19 december 2000 komt de Raad van Horst voor de laatste maal bijeen. Er wordt teruggekeken en afscheid genomen. Met oud-burgemeester Antoon Steeghs en de fusie-burgemeester Joke Kersten zit ook ik op de publieke tribune. Frans Wolters voltooit zijn waarnemend burgemeesterschap. Wethouder Arie Stas spreekt een compliment uit dat ik graag wil verbreden. Hij zegt na een terecht compliment aan de heer Steeghs: “de heer Fasol, een communicator pur sang, die een band smeedde met de samenleving…”. Ik wil het verbreden naar alle anderen omdat zonder communicatie en die band met de samenleving de succesvolle stichting van Horst aan de Maas onmogelijk zou zijn geweest. Het bijna onmogelijke wordt bereikt! Een fusiebesluit zonder één bezwaar. Waar elders de fusiebesluiten worden begeleid onder aanbieding van schoenendozen vol bezwaarschriften blijft in onze gemeenten de stemming opperbest. Wie spreekt wordt getekend (DNL)
• Een aantal raadsleden heeft gepleit voor continuering van mijn voorzitterschap in de nieuwe gemeente. Maar in juni 1996 sluit minister Dijkstal van Binnenlandse Zaken met de vakcentrales van burgemeesters een akkoord, waarbij burgemeesters van 58 jaar en ouder niet meer mogen solliciteren in hun bij een herindeling betrokken gemeente. Ik heb de Gouverneur benaderd mijn kandidatuur te zijner tijd evenwel normaal te overwegen. Zie mijn brief aan de Raad van Horst.
• Maar eerst ontstaat er in 1994 nog nieuwe beroering in bestuurlijk Nederland. Staatssecretaris Van de Vondervoort stelt dat drie bestuurslagen voldoende zijn. Investeren in een gewest is voorbij. De gemeenten moeten aan kracht winnen. Tijdens het Oogstcorso van 21 augustus 1994 zitten wethouder Ben van Essen en ik urenlang naast elkaar in Kronenburg op de tribune. Sevenum zoekt het in de studie “quo vadis”. Er is sprake van belangwekkende subsidiëringen vanuit Brussel voor De Peel. Sevenum zoekt daarbij duidelijk de steun van Horst. Vanuit Venray klinkt de suggestie te willen opschalen naar 63.000 inwoners (30 september). Venlo spreekt van 100.000 inwoners (4 oktober). Onvermijdelijk komen de raadsvoorzitters van de vijf in het landelijk gebied gelegen gemeenten daarom bijeen om zich te beraden. Er volgen gesprekken tussen de Colleges van elke gemeente vanaf januari 1995. En een tweede ronde voor en na het zomerreces. Terzake wordt bericht in de Collegevergadering van 17 oktober 1995.
• In november formuleren we voor Berenschot een onderzoeksopdracht naar “een interactieve functionele samenwerking tussen Broekhuizen, Grubbenvorst, Horst, Meerlo-Wanssum en Sevenum om op korte termijn te kunnen resulteren in meerwaarde voor een sterke plattelandsregio, die tevens een positieve functie vervult als buffer tussen stedelijke centra”. Op de koude 27^ste  februari 1996 haken Sevenum en Meerlo-Wanssum echter af tijdens een dramatisch verlopen alliantiebespreking in het Brouwershuis. Een schorsing van het overleg mag niet baten. Sevenum kiest wel voor Horst, maar in eigenheid. Meerlo-Wanssum zoekt naar een balans in haar sociaal-geografische positie tussen Venray (Geijsteren en Wanssum) en Horst (Swolgen en Tienray). De positie van Meerlo geeft de doorslag naar verder eigen beraad.
• Dan volgt het “Rapport Berenschot” van 2 mei 1996, het onderzoek naar de meerwaarde van samenvoeging van de drie fusiepartners. Mevrouw mr. I. Tan, het latere Eerste Kamerlid van de PvdA, leidt het onderzoek. Green Port avant la lettre wordt zichtbaar. Er volgt wederom uitgebreide communicatie over het onderwerp. De toeloop voor het publieke debat op 2 mei 1996 in het Gasthoês (live uitgezonden door de lokale TV) is enorm. Doelstelling is nog steeds: de nieuwe gemeente komt er per 1 januari 1999. De drie Raden besluiten tot opheffing van hun gemeenten per die datum op 6 mei 1996.
• Verdere onderbouwing volgt met de rapporten “Onderzoek leefbaarheid Kernen” van juli 1999 en “Ruimtelijke identiteit Kernen gemeente Horst aan de Maas” eveneens van juli 1999. En ter peiling van het gevoelen van onze inwoners komt er eerst nog het “Rapport Interview Herindeling” van april 1996. De uitslag is verbluffend duidelijk: Broekhuizen 81% voor, 10% geen mening. Grubbenvorst 80% voor, 6% geen mening. Horst 62% voor, 23% geen mening.

Herinnering aan gevolgen:

• Ik wil in deze korte terugblik nog twee namen noemen. Die van burgemeester dr. Joke Kersten. Gerespecteerd burgemeester van beide Maasdorpen. Mijn kompaan in de werkzaamheden die hierboven in notendorp zijn beschreven. Betrouwbaar en doorzettend. Het was jammer dat de gemeente Tegelen een kort geding instelde bij de rechtbank in Maastricht, waardoor de daadwerkelijke fusiedatum moest worden opgeschoven van 1 januari 1999 naar 1 januari 2000. De rechtbank vorderde op 17 september 1997 een nieuw overleg rond de herindeling Venlo.
• Deze vertraging en Dijkstal’s standpunt over de benoembaarheid van burgemeesters van 58 jaar en ouder, leidde tot een bewuste herbezinning of ik op dit alles kon wachten dan wel na mijn pensionering nog een nieuwe uitdaging zou kunnen zoeken. Bij de in het verschiet liggende nog verdere vertraging naar 1 januari 2001, bericht ik op 1 oktober 1998 mijn beslissing aan de gemeenteraad van Horst. Het heeft me geleid naar de voorzittersstoel van Rabobank Maashorst (what’s in a name?) en het voorzitterschap van de Provinciale Planologische Commissie in Maastricht. Joke Kersten’s ambtsvervulling bracht haar uiteindelijk naar het burgemeesterschap van het Brabantse Uden. Zoals ik weet, een mooie gemeente waar ik eens zelf solliciteerde.
• Een tweede geluksfactor is de benoeming van gemeentesecretaris Harry van de Loo. Gedragen door een indringende sollicitatieprocedure en begeleid door drs. Thea Fierens, senior adviseur van Rijnselect, die het later bracht tot lid van de Tweede Kamer voor de PvdA. Harry is een sterk structurerende denker, afkomstig uit de gemeente Bernheze (waaronder Nistelrode!), die tekende voor de ambtelijke integratie van de fusiegemeente. Van cruciale betekenis blijft ons bezoek van 7 juli 1999 aan minister Bram Peper. We worden om 14.00 uur ontvangen in de Thorbeckezaal van het ministerie. Op toegankelijke wijze konden we met hem praten over de eigen betekenis van een landelijke gemeente tussen twee stedelijke kernen.
• Harry breekt er een lans voor interactief bestuur. De decennia lange praktijk van tot handelen bevoegde dorpsraden zou wel eens een nieuwe opmaat kunnen vormen voor herindelingen ten plattelande. De minister veert op in zijn stoel! Pogingen om in stedelijke gebieden te werken met bestuurlijk actieve deelraden, zou aldus een interactieve pendant kunnen krijgen in het open landelijk gebied. “Daarover moet u publiceren, mijnheer de gemeentesecretaris”, meent de minister. Tijdens de ’s avonds gehouden briefing voor raadsleden kunnen we berichten over gedeelde positieve gevoelens.
• Per brief van 1 november 1999 wordt kort daarna de fusiegemeenten bericht dat de Ministerraad heeft ingestemd met het wetsvoorstel tot samenvoeging van Broekhuizen, Grubbenvorst en Horst. Een mooi bericht vóór mijn vertrek als burgemeester. Frans Wolters heeft het wetsvoorstel begeleid op haar weg naar bekrachtiging in de Tweede en Eerste Kamer.

Ga naar: In memoriam Graaf Westerholt

Waardeer dit artikel!

Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan! Zo help je deze website in stand houden. Steun fasol.nl met een donatie op NL87ASNB8821079104 t.n.v. Antiquariaat Fasol, onder vermelding van ‘Donatie fasol.nl’.