In april 1998 verscheen ‘De familie van Els – ’n warm nest’. Op de eerste plaats bedoeld als gids waarin de naam- en adresgegevens van de (behoorlijk uitgebreide) familie waren opgenomen, maar bovendien een prachtig vormgegeven boekje met veel foto’s. Het voorwoord geeft een beknopte beschrijving van de familiegeschiedenis.
Als je uit een warm nest komt, dan heb je een stapje voor in het leven. De familie Van Els is zo’n warm nest. Een nest, waarin mensen zorg, aandacht en respect voor elkaar hebben, ook als het wel eens tegenzit. Zoveel verschillende mensen en meningen. Zoveel creativiteit en gezelligheid. Oma kon daar altijd zo van genieten. En zeg nou zelf, welke familie is in het bezit van twee dikke ‘fiestbundels’?!
Vroeger – hoor mij nou – was het allemaal best overzichtelijk. Als jongste hoefde ik maar ‘omhoog’ te kijken en ik zag twintig ooms en tantes en vierentwintig neven en nichten. Zo eenvoudig is het tegenwoordig niet meer. De familie heeft zich al flink uitgebreid. De tijd is dan ook rijp, denk ik, voor een heus familieboek, waarin alle honderdenvier gezichten van de familie te vinden zijn. Handig om even door te nemen voordat je weer naar de jaarlijkse familiereünie toegaat. Vragen als: “Woar is dat d’r enne van?”, zijn vanaf nu dan ook absoluut uit den boze.
Natuurlijk heb ik dit boekje niet alleen gemaakt. Ik wil daarom iedereen hartelijk bedanken voor het verzorgen van alle informatie en foto’s. Maar het is niet meer dan gepast dat ik op deze plaats enkele personen in het bijzonder noem. Op de eerste plaats verdient Henny Mélotte een grote pluim. Zonder zijn kundigheid en zijn inzicht had dit boekje er ‘iets’ anders uitgezien. Natuurlijk wil ik ook burgemeester Hahn van de gemeente Meerlo-Wanssum bedanken voor zijn bijdrage. Speciale dank tenslotte aan Cécile, Eric, mama en Gérald voor hun adviezen, hun meedenken en hun medeleven.
Het was bijzonder leuk om op deze manier intensief de familie Van Els onder de loep te nemen. De conclusie van het verrichte onderzoek kan in het kort op z’n Wanssums weergegeven worden: “ut zien goej jông, die op d’n alde stalen”. Kortom, ik heb dit boekje met veel plezier gemaakt en ik hoop dat ‘een warm nest’ een prominent plaatsje in de huiskamer krijgt.
Korte geschiedenis
Piet van Els en Hanna Rutten groeiden beide op in Wanssum. Piet ging in Venray naar de Normaalschool (later kweekschool). Hanna ging, toen ze ongeveer 18 jaar was, uutwonen bij de familie Tacken-Rutten (tante Katrien) in Horst. In april 1923, op 26-, respectievelijk 29-jarige leeftijd trouwden Piet en Hanna in Wanssum. Zij gingen wonen aan de Meerloseweg. In dit huis werden de eerste drie kinderen – Jan, Harrie en Mathieu – geboren. Na de watersnood bouwden zij een huis op de hei. In 1929 werd het ‘ouderlijk huis’ aan de Venrayseweg betrokken. – Overigens werden in Wanssum pas in 1956 straatnamen ingevoerd. In de voormalige gemeenten Wanssum en Meerlo waren de huizen gewoon doorgenummerd. Binnen de gemeente Wanssum hadden alle huizen in Geysteren de letter A en een nummer. Voor Wanssum zelf was dat de letter B. (Uit: Straatnamenboekje Wanssum van de Heemkunde Vereniging Meerlo-Wanssum). De Venrayseweg 44 was voor 1956 B55. –
Met tien kinderen was het een druk huishouden. Maar Hanna was in staat ze allemaal tegelijk aan tafel te roepen: “JanHarrieMathieuNellyPaulNettaLeoTheoPierreTilly-Aan tafel!”
Enkele andere ‘zomaar-herinneringen’ zijn:
Het rijmpje van vader:
O donderdag, schoonste aller dagen,
’s morgens nog een halve week,
en ’s avonds nog twee dagen.
Vader ’s avonds vóór het slapen gaan:
“Vrouw, wat hebbe gij en ik …?”
En tijdens de vakantie vroeg vader gewoonlijk:
“Hoe laat worre ze tuus gisteroavend en zien ze noar de kerk gewest?”
Moeder: “Joa, joa….”
Te pas en te onpas (en nu nog):
“Wat duut dèn vader?”
Ook het ouderlijk huis an sich – de kamers; de varkensstal; het pakhuis; de grote (moes-) tuin met de kersenbomen, waar in de zomer Olympische Spelen plaatsvonden; het washok, waar op zondagavond de was gekookt werd en de woonkeuken, waar soms gevoetbald en soms een kookcursus gegeven werd – heeft veel herinneringen voortgebracht, getuige de foto’s. In 1942 vertrok Jan als eerste van de kinderen uit huis en ging naar Utrecht om daar te studeren.
Piet van Els was een gezien burger. Hij was al vrij jong raadslid en na WOII werd hij wethouder. In 1950 vierde hij zijn zilveren jubileum bij Landbouwbelang, waar hij bedrijfsdirecteur was. Zijn dood, tijdens de brand van Landbouwbelang, was dan ook groot nieuws. Dat blijkt uit de berichtgeving in kranten en tijdschriften en het raadsbesluit in 1971 tot de ‘Piet van Elsstraat’. In het straatnamenboekje van Wanssum staat het als volgt: Piet van Els (1897-1958) was vele jaren wethouder van de toenmalige gemeente Wanssum en directeur van Landbouwbelang. De loskade in Wanssum was destijds naar Piet van Els genoemd. Omdat deze kade volledig particulier eigendom werd vond de gemeenteraad het passend de nagedachtenis aan deze voortreffelijke burger op deze wijze in ere te houden.
In 1967 werd het ouderlijk huis verkocht en vertrok Hanna van Els naar het bejaardentehuis Beek en Bos in Heythuysen. Van daaruit volgde zij het wel en wee van haar gezin op de voet. Op 92-jarige leeftijd overleed zij aan ouderdom na al haar kinderen “wel tuus” gewenst te hebben.
De roots van de familie Van Els liggen dus in Wanssum. En Wanssum, dat is toch een plaats waar mensen soms aparte namen hebben. De jongste van de tien kinderen maakte er een rijmpje op:
Janus Chries ziene Jan,
Kwantes Miet en Kwantes An,
Toete Nadus en Toete Mân,
Trippele Michel en Miekus Jan,
Tommes Toën en Staajer Jan,
Stippen Thei en Thuwwe Mân:
Dat was Wanssum en
Daar komen wij vandaan!
Waardeer dit artikel!
Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan! Zo help je deze website in stand houden. Steun fasol.nl met een donatie op NL87 ASNB 8821 079 104 t.n.v. Antiquariaat Fasol, onder vermelding van ‘Donatie fasol.nl’.