“Zestig jaren geleden” trekt heden ten dage in praktisch alle persmedia de aandacht. De verleiding is groot om ook in ons familieblad de vele herinneringen uit die periode 1944/1945 op te roepen.

Daar is echter geen beginnen aan nog daargelaten of het voor de lezers wel interessant is!

In de jaren sinds 1939/1940 was ik nog jong gymnasiast. Je keek met verwondering de wereld in en eigenlijk vond je het ook wel een avontuurlijke tijd. Maar voor de ouderen en zeker ook voor onze ouders, was het vooral een beroerde en om vele redenen ook angstige periode.

Het ging er om een groot gezin ordentelijk door die jaren heen te loodsen en tegelijkertijd als verantwoordelijke mensen de gemeenschap te dienen m.a.w. in het verzet te gaan tegen de bezetter. Er zijn vele boeken geschreven over het reilen en zeilen van Nederland in de bezettingstijd.

Ons familieblad is m.i. niet het aangewezen orgaan om alles weer eens voor het voetlicht te halen.

Ik beperk mij daarom tot de laatste maanden van 1944 en de eerste van 1945

En met name tot het bruggenhoofd Wanssum, omdat dit bij alle geschrijf vaak vergeten wordt.

We hebben de zware veldslag bij Overloon in oktober 1944 meegemaakt, de bevrijding van Venray, dag en nacht verblijf in de kelder, als dwangarbeider voor de bezetter werken (WIR bezahlen mehr als ihre Köningin Wilhelmina, zei een der begeleidende Duitse officieren smalend en sarcastisch tegen ons, maar ik heb nooit een pfenning ontvangen!)

Venray, dat op 18 oktober 1944 werd bevrijd, ligt ongeveer 7 km van Wanssum vandaan, Maar het duurde tot 25 november eer wij ook door de geallieerden werden bevrijd.

Een uur na onze bevrijding werden wij op bevel van die zelfde geallieerden geëvacueerd, (tot omstreeks half apri11945); na vele omzwervingen via Oostrum/ Venray, Deurne, Oploo, Vortum-Mullum kwamen wij tegen kerstmis 1944 in Oirlo bij de familie Peters; wij kenden de familie vrij goed, en hadden daar tot het einde van onze evacuatieperiode een uitstekend verblijf.

Maar begin januari 1945 kwamen de Duitsers terug in Wanssum en vestigden in “Tax” zien böske ” een bruggenhoofd met een honderdtal soldaten, die fel werden ondersteund vanuit Well aan de overkant van de Maas. Dit bruggenhoofd werd door de geallieerden aangezien voor een nevenaanval van het Ardennenoffensief. Erg lang wisten de Duisters daar echter geen stand te houden, hoewel zij aanvankelijk de geallieerde tegenaanval afsloegen. Omstreeks 8 januari 1945 moesten de Duisters het bruggenhoofd ontruimen. Gek eigenlijk dat je je daarvan zo weinig feitelijk herinnert.

Wel is mij een uitspraak van Vader bijgebleven: als de Duitsers er door komen, emigreren wij naar Amerika.

Het Instituut voor Militaire Geschiedenis heeft mij veel documentatiemateriaal ter beschikking gesteld. Ik zal bij de Koninklijke Bibliotheek nagaan of er nog meer te vinden is in dagbladen en dergelijke over die periode en daarvan eventueel in een volgend nummer van ons familieblad melding maken. Het bijgevoegde overzichtskaartje is van het hiervoor genoemde Instituut.

Mathieu,

Zoetermeer november 2004

Verschenen in Familiekrant Van Els, april 2005.

Waardeer dit artikel!

Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan! Zo help je deze website in stand houden. Steun fasol.nl met een donatie op NL87ASNB8821079104 t.n.v. Antiquariaat Fasol, onder vermelding van ‘Donatie fasol.nl’.