Buitenlandse Zaken had en heeft zijn eigen Sinterklaastraditie. Hoe een oerhollandse maar cosmopolitische goedheiligman BZ’ers verbond met elkaar, met de Nederlandse samenleving en met de rest van de wereld.

Een Aziatische delegatie heeft zojuist een overleg op het departement gehad, en schrijdt, begeleid door een BZ’er, richting de bewindsliedenliften op de derde etage. Met gedempte stem worden nog enkele beleefdheden uitgewisseld.

Vanuit het trappenhuis opent degene, die mij deze anekdote vertelt, de deur die uitzicht geeft op de liften. En zo kunnen we alsnog – tien jaar na dato – een heerlijk gênant diplomatiek incident voor het nageslacht vastleggen.

In een flits gebeurt het: de liftdeur opent, en – TADAAAAA!! een Zwarte Piet springt met wijdopen armen op de verbijsterde delegatie af. Mijn zegsvrouw weet nog dat zij in één vloeiende beweging rechtsomkeert maakt richting het trappenhuis, de hand op de mond om niet schaterlachend de situatie verder te compliceren.

Ach. Sinterklaas. Welk feest is leuker, gênanter, verbindender en merkwaardiger dan dat? In het buitenland zullen ze er wel nooit iets van begrijpen. Maar voor ons hoort het er bij. Ook bij BZ.

Niets te gek

Ook voor de Nederlandse kinderen in het buitenland is de Sint niets te gek. We kennen allemaal wel de mooie verhalen hoe de goedheiligman op warme posten zijn intocht maakt op een kameel danwel een olifant. Ook op het departement in Den Haag komt de goedheiligman al jaren langs, op uitnodiging van de personeelsvereniging. Het BZblad deed er regelmatig verslag van.

In 1997 deed BZblad in een wat langer artikel verslag van de sinterklaasviering op de posten. In Hongkong arriveerde de Sint niet per stoomboot maar in een Chinese jonk; in Stockholm met de veerboot. In 1996 arriveerde de Sint in Dakar per vissersboot, die op het strand ontscheept moest worden. Het risico dat de Sint een nat pak zou halen was niet ondenkbeeldig, dus de kinderen konden het tafereel ‘op veilige afstand’ volgen vanuit de tuin van de residentie. In Santiago de Chile reisde de Sint in een antieke Buick uit 1929. Carabineros regelden het verkeer terwijl de Sint rustig en in zijn eigen tempo een van de drukste straten van Santiago overstak. In Hanoi ging het met een fietstaxi.

‘Het heeft veel overtuigingskracht en diplomatie gekost aleer Zijne Excellentie uiteindelijk inzag dat het om een surrogaat Hoogwaardige Excellentie ging. Tot een diplomatiek incident is het gelukkig niet gekomen.’

In 1968 leverde de intocht van de Sint in Dar es Salaam een prachtige pijnlijke situatie op. De Sint was aangekomen per schip en reed in een open auto naar de residentie. Dan gaat het verhaal:

‘Uit tegenovergestelde richting naderde op dat moment de auto van de ambassadeur van een Afrikaans buurland. Deze auto stopte abrupt en tot grote verbazing van Sint, zijn Pieten en de aanwezige Nederlanders sprong daar een wild gebarende ambassadeur uit, die de al langzaam wegrijdende auto van de Sint tot stoppen dwong. Wat bleek: de ambassadeur, zonder twijfel een zeer gelovig rooms-katholiek, meende in onze Sint een hoogwaardigheidsbekleder van zijn kerk te herkennen en stond erop diens ‘bisschoppelijke’ ring (een waardeloos prul) te kussen. Het heeft veel overtuigingskracht en diplomatie gekost aleer Zijne Excellentie uiteindelijk inzag dat het om een surrogaat Hoogwaardige Excellentie ging. Tot een diplomatiek incident is het gelukkig niet gekomen.’

Huize Dorothea

In die vroege jaren, sinds het einde van de de Tweede Wereldoorlog, gaf BZ aan het sinterklaasfeest nog een andere prachtige invulling. Dankzij een inzamelingsactie onder de BZ-collega’s kregen de kinderen van Huize Dorothea in Delft elk jaar een sinterklaasfeest van BZ aangeboden. Ook voor Pro Juventute zamelde BZ in.

Huize Dorothea was een tehuis waar kinderen woonden die om uiteenlopende redenen niet meer thuis konden wonen. Veel kinderen waren ernstig beschadigd. Soms leefden zij daar jarenlang. BZblad van 1976 gaf een indruk van hoe zo’n sinterklaasviering verliep:

‘Dezelfde vreugde als vorige jaren, dezelfde angsten van de kleintjes, het onveranderde gegiechel van de aankomende bakvissen die traditioneel ter verantwoording werden geroepen en even later tevreden hun zaken zaten uit te pakken. Het is moeilijk ieder jaar weer een getrouw verslag te doen van een feest dat ons allemaal zo vertrouwd is. Ieder jaar komen er van ons ministerie een paar andere gasten mee om die vreugde te bekijken. Men moet dit gezien hebben. Het is volmaakt anders, feller ondergaan, dan in een gezin.’

BZ zamelde trouwens niet alleen in voor Sinterklaas: de kinderen van Huize Dorothea konden dankzij BZ op zomervakantie, gingen ‘ns naar het Dolfinarium, kregen nieuwe kleren.

In 1977 verandert er het een en ander bij Huize Dorothea; er worden nu meer oudere kinderen opgevangen. Na 29 jaar komt zo een einde aan de band tussen Huize Dorothea en BZ. Er wordt omgezien naar een andere organisatie die we kunnen ondersteunen. Het jaar daarop gaat de BZ-Sint voor het eerst naar het August Hermann Franckehuis, een jongenstehuis in Schiebroek waar jongens terecht komen als hun ouders de opvoeding niet meer aankunnen. Ook daarmee ontstaat een jarenlange band.

Panta rhei

Alles verandert. BZ zelf, en ook het sinterklaasfeest op BZ, zoals we zagen. De Sint en zijn Pieten zijn buitengewoon veelzijdig. Maken kindertehuizen vrolijk, met hetzelfde gemak als zij vanuit liften op Aziatische delegaties afspringen. Trotseren tegelijkertijd Zuid-Amerikaanse verkeersdrukte en olifanten in Islamabad. Wat bleef: het sinterklaasfeest dat ons verbindt met elkaar en met de samenleving om ons heen, of het nu in eigen land is of in het buitenland. Zolang we niet vergeten dat het een vrolijk feest moet zijn voor iedereen, zal dat zo blijven.

Dit artikel verscheen in BZblad, december 2014.

Ga naar: Met de kennis van u

Waardeer dit artikel!

Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan! Zo help je deze website in stand houden. Steun fasol.nl met een donatie op NL87ASNB8821079104 t.n.v. Antiquariaat Fasol, onder vermelding van ‘Donatie fasol.nl’.